Menu:

Laatste update:

16-09-09


Burgers en Stoommachines 1800-1900

* De filosoof Kant had een zwak gestel. Kant trachtte zijn leven te verlengen door een strakke discipline. Iedere dag stond hij om 5 uur op en gaf van 7 tot 9 uur zijn colleges. De tijd van 9 tot 1 uur was voor de eigen studie, gevolgd door een middagmaal. Om precies half 4 veliet hij zijn huis voor een wandeling, zodat de bewoners van Koningsbergen hun klok erop gelijk konden zetten. Na zijn wandeling ging hij weer aan het werk en stipt om 10 uur lag hij in bed. Een getuige van zijn sterven vertelt dat zijn pols ophield met slaan toen de klok 11 uur sloeg. Hij werd 80 jaar.

* In het Braziliaanse Amazonegebied leefde eens een indianenvolk dat door oorlogen geheel ten onder ging. Met het volk verdween ook zijn taal, het May-por-é. Maar de beroemde natuuronderzoeker Alexander von Humboldt (1769-1859) ontdekte in de jungle een groep papegaaien die woorden uit de verloren taal spraken. Er is toch iets van het May-por-é op deze manier behouden.

* "Napoleon van Alexandrië" is een heilige die nooit is geboren, maar met instemming van paus Pius VI is "geschapen" om Napoleon een naamdag te geven. Model stond de in 304 gestorven Neopolus van Alexandrië. Tijdens het eerste en tweede keizerrijk werd de feestdag van deze kunstmatige heilige gevierd op 15 augustus, de geboortedag van Napoleon.

* Koningin Victoria liet zich tijdens de bevalling van haar zevende kind, Prins Leopold, verdoven. Tot op dat moment was een discussie gaande over het gebruik van verdoving bij de bevalling. Omdat de Bijbel zegt dat de geboorte met pijn zal geschieden waren velen ertegen. De Schotse dokter Sir James Simpson antwoordde op deze religieuze kritiek dat God Adam eerst in een diepe slaap had gebracht alvorens zijn rib te verwijderen. Andere artsen beweerden dat een pijnloze bevalling onnatuurlijk was. Maar, zo stelde Simpson, dat geldt ook voor treinverkeer, want alleen lopen is een natuurlijke vorm van voortbewegen.

* Willem de Derde had moeite met de grondwet van 1848 die hem van zijn inspraak over de wetgeving ontnam. Bekend was het verhaal hoe hij soms met grote tegenzin de door de Staten-Generaal aangenomen wetten tekende. Toen hij een keer woedend de pen had weggegooid die Thorbecke hem voor het zetten van de koninklijke handtekening had aangeboden, had deze kalm uit de binnenzak van zijn jas een ander exemplaar opgediept met de woorden: "Daar had ik op gerekend Sir.

* Bell en Elisha Gray vonden waarschijnlijk nagenoeg gelijktijdig de telefoon uit. Bell had echter het octrooi beter geregeld, zodat de concurrentie het nakijken had en Bell 14 jaar een monopolie kon verkrijgen met de Bell Telephone Company. Zeer goed voor zijn inkomsten. Gray daarentegen kon ernaar fluiten.

* De filosoof Immanuel Kant had een hekel aan sokophouders, die in zijn tijd bestonden uit linten die de sok vastmaakten aan de knie. Dat was niet goed voor de bloedcirculatie, meende Kant. Hij verzon het volgende: op beide dijbenen bevestigde hij 2 doosjes met een horlogeveer. Rond de veer wikkelde hij een koord dat eindigde in een haakje waaraan de oogjes die aan de sok vastzaten werden gehaakt. De spanning van het koordje werd door de horlogeveer in het doosje geregeld. Zie daar, de uitvinding van de jarretel.

* De eerste molen die werd gebouwd om elektriciteit op te wekken dateert uit 1890 en werd in Denemarken gebouwd.

* Wie denkt dat sportscholen en fittness-cursussen iets van deze tijd zijn, vergist zich. In het begin van de negentiende eeuw stelde de Zweed Pehr Hendrik Ling vast dat bepaalde, weloverwogen vormen van lichaamsbeweging heilzaam konden zijn. Rond 1860 werden deze denkbeelden uitgewerkt door een andere Zweed, de arts Gustav Zander. Zander ontwikkelde een groot aantal toestellen waarmee men lichaamsoefeningen kon doen en dit idee sloeg aan. Rond 1900 waren er 116 Zander-instituten verspreid over de hele wereld. In Nederland waren er tien instellingen. In de loop van de jaren 20 raakten de therapieën echter uit de mode en in 1939 sloot in Rotterdam het laatste Nederlandse Zander-instituut.

* Rond 1880, toen de wereld nog maar nauwelijks gewend was aan de stoomtreinen, bestonden er al elektrische spoorwegen voor kinderen. Net als nu het geval is kon je de snelheid van de treinen met een transformator regelen. Maar of men toen al kon vermoeden dat dezelfde soort treinen, zoals deze speelgoedtreinen maar dan in het groot, de vertrouwde stoomtreinen zouden verdrijven????

* Spijkerstof komt oorspronkelijk uit Frankrijk en niet uit Amerika. Om precies te zijn komt de spijkerstof uit de plaats Nîmes. In het woord denim, een ander woord voor jeans, vinden we de geboortestad van het weefsel terug. Denim is een verkorting van het Franse serge de Nîmes: "stof uit Nîmes".

..2..